اکنون به لحاظ مجموعه کاملی از مزایا، تجهیزات روشنایی و نورپردازی نوین LED-SMD-COB در کشور های پیشرفته جایگزین پروژکتورهای پر فشار بخار جیوه و بخار سدیم و لامپ های فیلمانی گردیده و تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی نود درصد نور اتحادیه اروپا از این تکنولوژی تامین خواهد شد. در این مقاله قصد داریم به بررسی و مقایسه پروژکتورهای LED و پروژکتور های پرفشار سدیم و بخار جیوه بپردازیم.
بررسی پروژکتورهای روشنایی
مهمترین مزایای پروژکتور های اس ام دی (SMD LED Floodlight)
بهینه سازی مصرف انرژی و بهره وری اقتصادی
– مصرف انرژی بسیار اندک و صرفه جویی تا ۷۰%
– طول عمر بسیار زیاد معادل ۵۰،۰۰۰ ساعت
– کاهش چشمگیر هزینه های تعمیر و نگهداری به علت طول عمر بالا
– کاهش هزینه های کابل کشی و عدم استفاده از خطوط پر قدرت انتقال نیرو به علت استفاده از ولتاژ کارکرد پایین
کیفیت نور
– خلوص و تنوع در رنگ های تولید شده بدون نیاز به هر گونه فیلتر رنگی
– درخشندگی بسیار بالا
– طیف نور کامل و بدون انقطاع (عدم لرزش نور)
– قابلیت تمرکز نور، تغییر زوایای تابش و افزایش برد نور با استفاده از لنز های متنوع
– روشن شدن بدون تاخیر، رسیدن به حداکثر نور خود در فاصله زمانی کمتر از یک ثانیه
– امکان تنظیم شدت نور و کاهش و افزایش با توجه به بازه های زمانی متفاوت
– عدم کاهش نور طبیعی پروژکتور با گذشت زمان
ایمنی و مقاومت بسیار بالا
– تولید حرارت بسیار کم و دائم کار بودن
– عدم حساسیت به روشن و خاموش شدن های مکرر (تعداد سوئیچ)
– عدم تاخیر در زمان روشن شدن بلافاصله پس از خاموش شدن
– عدم آسیب پذیری در اثر ضربه غیر مستقیم و لرزش های ناگهانی
– امنیت عمومی بالا به علت استفاده از ولتاژهای بسیار پایین
– قابل استفاده در محدوده دمایی ℃ ۷۰+ ~ ۳۵-
– برخورداری از ضمانت تعویض و قابلیت تعمیر بعد از مدت گارانتی
بررسی پروژکتورهای روشنایی
بهداشت نور
– عدم تولید پرتو های فرابنفش (UV) و مادون قرمز (IR)
– گریز حشرات از نور!
برخی معایب پروژکتور های بخار سدیم و بخار جیوه
طول عمر کم (Life Time)
اولین و مهمترین پارامتر، بحث طول عمر این پروژکتور ها می باشد. بهترین و مرغوبترین نوع از این لامپها طول عمری کمتر از ۱۰۰۰۰ ساعت دارند که این امر نه تنها هزینه خرید تجهیزات بلکه هزینه های تعمیر و نگهداری را تا ۴برابر افزایش می دهد.
تاخیر در زمان پاسخ گویی (Response Time)
نکته دیگر بحث زمان پاسخگویی است. پروژکتور های LED به محض رسیدن ولتاژ به آنها روشن میشوند (کمتر از ۲۰ میکرو ثانیه) ولی پروژکتور های بخار جیوه و بخار سدیم زمانی بالغ بر ۵ دقیقه لازم دارند تا به حداکثر نور خود برسند.یعنی لامپهای متال هالید و سدیم، پانزده ملیون بار کندتر روشن میشوند.
ضعف دیگر این تجهیزات گرم شدن آنها می باشد یعنی اگر شما این پروژکتور ها را به مدت بیش از ۵ دقیقه روشن بگذارید گرم میشوند، مشکل تنها گرم شدن نیست، اگر بعد از ۵ دقیقه شما این پروژکتور را خاموش کنید دیگر نمیتوانید دوباره روشنش کنید. چرا که لامپ گرم شده و سنسور داخل لامپ به شما اجازه ی روشن کردن مجدد لامپ را تا زمانی که لامپ سرد نشده نمی دهد. (حدود ۳ دقیقه طول میکشد تا سنسور اجازه ی ورود ولتاژ را بدهد و تازه از اینجا به بعد۴ تا ۵ دقیقه طول خواهد کشید تا به حداکثر نور خود برسد).
حساسیت به روشن و خاموش شدن ( On/Off)
طول عمر تجهیزات روشنایی ال ای دی به هیچ وجه تابعی از تعداد روشن و خاموش شدن نیست.میتوان لامپهای LED را ملیونها بار روشن و خاموش کرد. در واقع طول عمر آنها تنها به مدت زمان روشن ماندن بستگی دارد، ولی پروژکتور های پر فشار جیوه به هیچ وجه اینگونه نیستند و طول عمر آنها با روشن و خاموش شدن کم میشود.
مصرف بالا و هزینه های جانبی
از آنجا که لامپهای متال هالید نیاز به جریان بالایی دارند (خصوصاً لامپهای ۴۰۰ وات به بالا) می بایست از کابل با ضخامت بالا استفاده کرد که این امر سبب افزایش هزینه کابل کشی و همچنین کاهش ضریب ایمنی در پروژه می گردد.
یکنواختی شدت نور و رنگ نور
برای تغییر رنگ در پروژکتور های بخار جیوه معمولاً از فیلترهای رنگی استفاده می شود، فیلتر های ثابت و متغیر که این کار معایب بسیاری را در بر دارد، به عنوان مثال نمیتوان رنگ را به دلخواه تنظیم کرد.
عدم تنظیم شدت نور
امکان تنظیم نور با لامپهای متال هالاید مطلقاً وجود ندارد.یعنی یک پروژکتور ۴۰۰ واتی که ۳۸۰۰۰ لومن نور میدهد نمیتواند مثلاً ۱۰۰۰۰ لومن بدهد.ولی این کار در لامپهای LED با استفاده از تکنولوژی PWM یا Pulse Width Modulation که کنترل سطح ولتاژ به کمک تغییر پهنای پالس است و در اکثر میکروکنترلرها موجود است به راحتی امکان پذیر است.
عدم تنظیم زاویه تابش
در مهندسی روشنایی جهت دادن به نور حائز اهمیت می باشد، نور پروژکتور های متال هالید و بخار سدیم در تمامی جهات منتشر می شود. این نور به سختی قابل کنترل است و نمیتوان آن را به راحتی متمرکز کرد، برای جهت دهی نور در این پروژکتور ها از رفلکتور استفاده می شود که بخش قابل توجهی از نور (تا ۵۰ درصد) هدر می رود و از طرفی آلودگی نوری نیز ایجاد می کند.
پروژکتور های LED به دلیل مجهز بودن به لنزهایی با زوایای دلخواه نوری کاملاً قابلیت کنترل دارند.
توان مصرفی بالا و غیر واقعی
وات واقعی که این پروژکتور ها مصرف میکنند معمولاً ۱۵۰% مقدار نامی است. اگر در آزمایشگاه یک لامپ ۴۰۰ واتی متال هالید را بررسی نمایید در می یابید که شدت جریان مصرفی این پروژکتور ۲٫۷ آمپر در ساعت می باشد، به عبارت دیگر پروژکتوری که می بایست ۴۰۰ وات در ساعت مصرف داشته باشد زمانی که به حداکثر نوردهی میرسید ۵۹۴ وات در ساعت مصرف می کند.
افزایش جریان در زمان راه اندازی
همانطور که در قبل ذکر شد پروژکتور های متال و سدیم ۵ دقیقه زمان نیاز دارند تا به حداکثر نوردهی خود برسند. در این مدت زمان برای یونیزه کردن گاز داخل لامپ نیاز به آمپر بیشتری است، به عبارت دیگر یک لامپ ۴۰۰ واتی متال هالید در مدت زمان راه اندازی ۱۱۰۰ وات مصرف خواهد داشت، یعنی تقریباً ۳ برابر واتی که باید مصرف کند، این عملکرد نیاز به تجهیزاتی ۳ برابر قویتر را ایجاد میکند که متعاقباً هزینه های تابلو برق و تجهیزات را بسیار زیاد خواهد کرد.
کاهش نور با گذشت زمان
شدت نور لامپهای بخار جیوه با گذشت زمان به شدت کاهش می یابد، یک لامپ بخار جیوه حدود ۳۸۰۰۰ لومن نور تولید می کند که اگر ۲۰۰۰۰ ساعت کار کند و نسوزد نور آن به کمتر از ۲۵۰۰۰ لومن خواهد رسید.یعنی کاهش ۳۵ درصدی نور در طول مدت کارکرد (در شرایط کارکرد مطلوب و با مرغوبترین لامپ).
بررسی پروژکتورهای روشنایی
مقایسه پروژکتور بخار جیوه ۴۰۰ وات با پروژکتور اس ام دی ۱۵۰ وات
SMD | بخار جیوه | نوع پروژکتور |
۱۵۰W | ۵۰۰W | توان الکتریکی |
%۵ | %۵۰ | (اتلاف نور) |
۱۹ | ۶ | پرتاب نور از ۰ تا ۲۰ |
۰٫۶۸ A | ۲٫۴ A | جریان مصرفی |
صفر | %۳۰ | اتلاف جریان در زمان راه اندازی |
۳۰ °C | ۳۰ °C | حرارت تولید شده در سطح شیشه پروژکتور |
دائم کار | کمتر از ۲۴ ساعت | حد معمول روشن ماندن یکسره |
۵۰,۰۰۰ h | ۹,۰۰۰ h | طول عمر متوسط |
۲ * ۰٫۵ mm | ۲ * ۱٫۵ mm | کابل مورد نیاز |
مقایسه هزینه ماهانه برق مصرفی بین پروژکتور های بخار جیوه ۴۰۰ وات با پروژکتور های ال ای دی
در زیر محاسبات برق مصرفی برای یک مجموعه شامل ۲۰ عدد پروژکتور ۴۰۰ وات متال و روشنایی ۸ ساعت در شبانه روز، بر طبق آخرین جدول تعرفه تکفاز وزارت نیرو که به پیوست آمده، انجام گرفته است:
مصرف هر ساعت مجموعه :
۱۰ کیلو وات = ۱۰۰۰۰ وات = ۲۰ * ۵۰۰
مصرف مجموعه در ۸ ساعت :
۸۰ کیلو وات = ۸ * ۱۰ کیلو وات
مصرف ماهیانه مجموعه:
۲۴۰۰ کیلو وات = ۳۰ * ۸۰ کیلو وات
مبلغ صورتحساب ماهیانه طبق جدول تعرفه وزارت نیرو (مبلغ ۳۲۲۶ ریال برای هر کیلو وات) برای ۲۴۰۰ کیلو وات:
۷,۷۴۲,۴۰۰ ریال
در صورت استفاده از پروژکتور SMD :
مصرف ماهیانه مجموعه:
۷۲۰ کیلو وات = ۳۰ روز * ۸ ساعت * ۲۰ عدد * ۱۵۰ وات
مبلغ صورتحساب ماهیانه طبق جدول تعرفه وزارت نیرو (مبلغ ۳۲۲۶ ریال برای هر کیلو وات) برای ۷۲۰ کیلو وات:
۲,۳۲۲,۷۲۰ ریال
با توجه به مثال فوق در می یابیم که با تعویض تنها ۲۰ دستگاه پروژکتور متال هالید با پروژکتور ال ای دی با داشتن نور تقریبا یکسان علاوه بر طول عمر بسیار بالا و کاهش سایر هزینه ها ، تنها در یک دوره ۳۰ روزه مبلغی بیش از پنج میلیون ریال صرفه جویی به دنبال دارد.
بررسی پروژکتورهای روشنایی